Gerard Monnik

Gerard Monnik werd geboren op 24 april 1907 in Losser en is overleden op 23 mei 2001 in Oldenzaal.

Hij was wereldreiziger (op de fiets), onderwijzer, spreker, schrijver, publicist.

1931 en 1932 Ned. Bondskampioen klootschieten

1936-1937 Samen met Toon Damhuis ging hij met fiets en tent naar de Orient.
1939 Leraar Duits op een gymnasium van de Jezuïeten in Malaga.
1965-1972 remedial teacher.

Gerard haalde zijn onderwijzersdiploma, maar door de crisistijd kwam hij niet aan de bak. Hij vulde zijn tijd met het maken van lange fietstochten en fantaseerde over verre landen. Tijdens één van die fietstochten kwam hij de Denekamper musicus/fotograaf Toon Damhuis, net terug van een fietstocht naar Finland, tegen. In het gesprek dat volgde vertelde Gerard dat hij ook graag zo’n lange fietstocht wilde maken, ’s nachts buiten slapen of in een tent, zelf koken en zo en Gerard vroeg hem om mee te gaan. Hij had al twee gesponsorde fietsen en zou geld verdienen door zijn dagelijks avonturen te publiceren in de krant.   

Toon vroeg: “Waar wil je naar toe? “. En Gerard zei in een opwelling:” Palestina, het Heilige Land en ook naar de piramiden van Egypte. En wanneer wil je vertrekken vroeg Toon. Aankomende zaterdagmiddag was het antwoord van Gerard. “Joa, dan konk wa metgoan”, (Ja, dan kan ik wel meegaan) zei Toon.

Op de plek waar dit gesprek plaatsvond,“De Denekamper Bult”,werd in 1982 een herinneringsbord geplaatst.

En zo vertrokken per fiets op zaterdagmiddag 22 augustus 1936 de 29 jarige optimistische Oldenzaler Gerard Monnik en de 37 jarige ingetogen Denekamper Toon Damhuis richting Palestina en Egypte. Voordat de winter zou invallen wilden ze de Balkan door zijn. Ze trokken één dag uit om Wenen te bezichtigen.

Op weg naar Wenen. Gerard eet spekpannenkoeken en naast hem een Oosterijkse boer, die vol aandacht naar fotograaf Toon Damhuis kijkt.

In Boedapest volgde oponthoud. Gastvrijheid en gevaar gingen hand in hand tijdens de tocht door de Balkan. 

Toon in discussie

Gelukkig troffen ze in Istanbul een Twents sprekende consul, die familie had in Oldenzaal, en hun reis via de pers gevolgd had. Daarom lagen de juiste papieren voor Palestina al klaar.

Gerard en Toon op de boot van Turkije naar Palestina

Via Turkije ging de overtocht per boot van Antalya naar Haifa. Bloedige verwikkelingen tussen Arabieren en Joden waren de oorzaken dat fietsen in Palestina te gevaarlijk was en dus werd Jeruzalem per bus bereikt.

Sefania

In Palestina ontmoette Gerard Sefania Kumer, de persoonlijke gouvernante van prinses Fawzia de latere vrouw van de Sjah van Perzië. Sefania was op vakantie in Palestina. Sefania nodigde hen uit haar in Egypte op te zoeken.

Na een prettig verblijf in Egypte, geregeld door Sefania en haar prinses, werd begonnen aan de terugtocht. Wel had Gerard aan Sefania beloofd dat hij terug zou komen. Beide fietsers kwamen, na bijna een jaar na hun vertrek, via Griekenland, Albanië en Italië weer in Oldenzaal aan.

1937: Gerard en Toon op de Groote Markt in Oldenzaal, omringt door o.a. vanaf links kapelaan Van Leeuwen, burgemeester Bloemen, papierhandelaar Rödel, pastoor Stokman, H. Hasewinkel, eigenaar ban hotel "De Zon" aan Bentheimerstraat en uiterst rechts G. Sterenberg, journalist.

Het onthaal was groots. Heel Oldenzaal was uitgelopen voor de twee helden. De dagelijkse  reisreportage in de krant had hun uitwerking niet gemist. In een tijd dat een reis naar Amsterdam al een belevenis was, raakte men over de prestaties van beide fietsers niet uitgepraat.

In 1938 kwam Gerard zijn afspraak met Sefania na. Hij ging dit keer alleen. De tocht verliep moeizaam. Hij werd doodziek, moest op krachten komen en trotseerde noodweer.  Door al die tegenslagen kwam hij wat laat aan in Egypte, waardoor zijn ontmoeting met Sefania kort was en ze maakten de afspraak om elkaar in Spanje opnieuw te zullen ontmoeten.

Trouwfoto Sefania en Gerard

Gerard ontmoette Sefania weer In de Spaanse havenstad Algeciras en trouwde  met Sefania, die gouvernante was bij een rijke Spaanse graaf. Deze graaf regelde een jaar later hun uitbundig gevierde bruiloft in Malaga waar ze trouwden in de beroemde kathedraal.

Ze gingen in Malaga wonen en Gerard werd leraar Duits op een gymnasium van de Jezuïeten. In 1944 kwam hun dochter ter wereld. Begin jaren vijftig vestigde zich het gezin in Amsterdam. In 1964 overleed Sefania.

Van 1965 tot aan zijn pensionering in 1972 was Gerard remedial teacher, gaf lezingen op scholen en “one man shows” op personeelsavonden. Was dikwijls te gast bij TV programma's.

In 1971 hertrouwde Gerard met Truusje Vermeulen.

In 1978 ging hij weer wonen in Oldenzaal. 

Naast verteller bleef Monnink ook als schrijver/journalist actief. Hij schreef artikelen voor Nederlandse en buitenlandse kranten en tijdschriften, waarvoor hij de halve wereld afreisde.

30 augustus 1986 staan Gerard Monnink en Antoon Damhuis weer op de plek waar ze besloten om de fietstocht naar het verre Palestina te maken. Het feit dat het nu vijftig jaar geleden was, werd ter herinnering deze staan onthuld.

In 1992 was hij de eerste die de Bondsspeld van de Nederlandse Kloatscheeters Boond ontving wegens zijn grote verdiensten voor deze sport. De wisseltrofee voor de beste junior van de NKB werd naar hem vernoemd. 

In 1994 werd hij onderscheiden met de gouden stadspenning van de stad Oldenzaal.

2003 Gerard Monninkpad in Almere.

Gerard overleed 23 mei 2001 en werd op de begraafplaats aan de Schipleidelaan begraven. Op de zwerfsteen staat:  wereldreiziger. 

Gerard schreef vier boeken:

1952 boek Met fiets en tent naar de Oriënt. Herdruk 1981.
1953 boek Reisavontuur rond Sefania.
1954 boek Gastvriend van vrije volken.
2000 boek Wereldreiziger in de jaren dertig.

Toon en Anni

Oostenrijk was de favoriete bestemming van reisgenoot Toon Damhuis, die op pensioengerechtigde leeftijd de liefde van zijn leven vond: Anni uit Linz. Anni stuurde op 13 maart 1991 het telegram dat Toon die nacht overleden was. Hij werd op zijn verzoek in Linz begraven.

Bronnen:

Interview met Gerard Monnik van Tonny Peters (Overijsselse Bibliotheekdienst)

www.wieiswieinoverijssel.nl

www.twetsetaalbank.nl

Boek: Oldenzaal een eeuw foto's en herinneringen door G.J.J.W. Weustink

Boek: Met fiets en tent naar de Oriënt van Gerard Monnik

Jaarboek Twente 2020

Twentsche Courant Tubantia van 24 oktober 2023

https://reisreport.nl

Maak jouw eigen website met JouwWeb